نقد سریال پایتخت5
«پایتخت 5» بعد از سال‌ها غیبت در بخش سریال‌های نوروزی بار دیگر به روی آنتن آمد. سریالی که توانسته در میان معدود برنامه‌های تلویزیونی رسانه ملی مخاطب را به سوی خود جذب کند.
شاید یکی از دلائل محبوبیت پایتخت پرداختن به یک زندگی کاملاً محلی، بدون تجملات، نزدیک به طبقه متوسط جامعه و همزادپنداری مخاطب باشد.
یکی دیگر از نقاط قوت «پایتخت» استفاده از گویش مازندرانی یا به قول خود اهالی آنجا «مازنی» باشد. استفاده از این گویش و شوخی‌های متعدد نه تنها واکنش منفی از سوی مازندرانی‌ها به همراه نداشته است بلکه به نوعی آشنایی دیگر نقاط کشور با این گویش محلی بود.
اما آنچه که کمی آزاردهنده می‌باشد اتصال این سریال به جریانات سیاسی، نظامی و... می‌باشد.
در قسمت‌های پیشین مسائلی همچون انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر و شائبه طرفداری این سریال از دولت نهم و دهم با انتقاداتی همراه شد و حالا هم «پایتخت 5» علی‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری به حمایت از تولیدات داخلی و سرمایه‌های ملی فیلم به گونه‌ای سعی در معرفی ترکیه به عنوان کشوری گردشگری دارد.
کشوری که همین حالا هم بر اساس آمار وزارت گردشگری ترکیه بیشترین گردشگران را از ایران دارد.
در فصل پنجم ارتباط دادن یک خانواده شهرستانی به داعش و جنگ سوریه و عراق کمی دور از ذهن است و شاید اگر سازمان هنری- رسانه‌ای اوج [حامی این سریال] که الان «به وقت شام» با همین موضوع را بر سر در سینما دارد، خواهیم دید که چرا داعش در یک سریال ایرانی ریشه دوانده است.
بانی فیلم در تحلیلی در سایت خود می‌نویسد: پلان‌های بالن سواری شخصیت‌های این سریال که گویا در نوشهر ضبط شده، به کام ترکیه و جاذبه‌های گردشگری آن تمام شد!
اختصاص دست و دلبازانه تایم زیادی از سریال به تصاویر توریستی از شهر «ادنا» عملاً در قسمت‌های اخیر آن را بدل به یک تبلیغاتچی زبل و ذوق زده برای ترکیه کرده است.
حاشیه‌های این سریال در بخش پنجم هم کم نبود.
بازیگر ایرانی بدون حجاب ساکن ترکیه در نقش زنی ارمنی سبب شد تا پس از انتقادات نام او از تیتراژ حذف شود. نگین میرزایی بازیگر زن سریال «پایتخت۵» که در واقع کارمند GEM هم هست یا بوده و ساکن آنتالیاست، در حالی پایش به این سریال باز شده که هنوز عکس‌العمل شدید مدیران تلویزیون در قبال پخش تبلیغات فیلم‌های سینمایی از این شبکه و سیاست حذفی آنان از یاد اهالی سینما نرفته است.
جدا از این، انتقادات به مسئله ازدواج زودهنگام دختران در «پایتخت۵» به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی رایج در برخی مناطق ایران در حالی از سوی سازندگان این سریال بی‌پاسخ مانده که نمی‌توان از تبعات منفی آن در میان افکار عمومی جامعه به راحتی گذشت.
این ابهام در بخش حامی مالی این سریال هم دیده می‌شود و اختصاص فضای سریال و دو کاراکتر آن به تبلیغ یک اپلیکیشن با وجود منع قانونی صدا و سیما، برگ دیگری به تناقض‌های موجود در این باره می‌افزاید. نرم افزاری که اطلاعی از جزئیات و مشخصات متولیانش منتشر نشده و این روزها در دیگر شبکه‌ها نیز ردپای آن به چشم می‌خورد.
«پایتخت 5» بعد از سال‌ها غیبت در بخش سریال‌های نوروزی بار دیگر به روی آنتن آمد. سریالی که توانسته در میان معدود برنامه‌های تلویزیونی رسانه ملی مخاطب را به سوی خود جذب کند.
شاید یکی از دلائل محبوبیت پایتخت پرداختن به یک زندگی کاملاً محلی، بدون تجملات، نزدیک به طبقه متوسط جامعه و همزادپنداری مخاطب باشد.
یکی دیگر از نقاط قوت «پایتخت» استفاده از گویش مازندرانی یا به قول خود اهالی آنجا «مازنی» باشد. استفاده از این گویش و شوخی‌های متعدد نه تنها واکنش منفی از سوی مازندرانی‌ها به همراه نداشته است بلکه به نوعی آشنایی دیگر نقاط کشور با این گویش محلی بود.
اما آنچه که کمی آزاردهنده می‌باشد اتصال این سریال به جریانات سیاسی، نظامی و... می‌باشد.
در قسمت‌های پیشین مسائلی همچون انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر و شائبه طرفداری این سریال از دولت نهم و دهم با انتقاداتی همراه شد و حالا هم «پایتخت 5» علی‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری به حمایت از تولیدات داخلی و سرمایه‌های ملی فیلم به گونه‌ای سعی در معرفی ترکیه به عنوان کشوری گردشگری دارد.
کشوری که همین حالا هم بر اساس آمار وزارت گردشگری ترکیه بیشترین گردشگران را از ایران دارد.
در فصل پنجم ارتباط دادن یک خانواده شهرستانی به داعش و جنگ سوریه و عراق کمی دور از ذهن است و شاید اگر سازمان هنری- رسانه‌ای اوج [حامی این سریال] که الان «به وقت شام» با همین موضوع را بر سر در سینما دارد، خواهیم دید که چرا داعش در یک سریال ایرانی ریشه دوانده است.
بانی فیلم در تحلیلی در سایت خود می‌نویسد: پلان‌های بالن سواری شخصیت‌های این سریال که گویا در نوشهر ضبط شده، به کام ترکیه و جاذبه‌های گردشگری آن تمام شد!
اختصاص دست و دلبازانه تایم زیادی از سریال به تصاویر توریستی از شهر «ادنا» عملاً در قسمت‌های اخیر آن را بدل به یک تبلیغاتچی زبل و ذوق زده برای ترکیه کرده است.
حاشیه‌های این سریال در بخش پنجم هم کم نبود.
بازیگر ایرانی بدون حجاب ساکن ترکیه در نقش زنی ارمنی سبب شد تا پس از انتقادات نام او از تیتراژ حذف شود. نگین میرزایی بازیگر زن سریال «پایتخت۵» که در واقع کارمند GEM هم هست یا بوده و ساکن آنتالیاست، در حالی پایش به این سریال باز شده که هنوز عکس‌العمل شدید مدیران تلویزیون در قبال پخش تبلیغات فیلم‌های سینمایی از این شبکه و سیاست حذفی آنان از یاد اهالی سینما نرفته است.
جدا از این، انتقادات به مسئله ازدواج زودهنگام دختران در «پایتخت۵» به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی رایج در برخی مناطق ایران در حالی از سوی سازندگان این سریال بی‌پاسخ مانده که نمی‌توان از تبعات منفی آن در میان افکار عمومی جامعه به راحتی گذشت.
این ابهام در بخش حامی مالی این سریال هم دیده می‌شود و اختصاص فضای سریال و دو کاراکتر آن به تبلیغ یک اپلیکیشن با وجود منع قانونی صدا و سیما، برگ دیگری به تناقض‌های موجود در این باره می‌افزاید. نرم افزاری که اطلاعی از جزئیات و مشخصات متولیانش منتشر نشده و این روزها در دیگر شبکه‌ها نیز ردپای آن به چشم می‌خورد.
به هر روی اینکه مردم از یک سریال حمایت می‌کنند دلیلی نمی‌شود که از این فضای شکل گرفته به گونه‌ای استفاده شود که شائبه سوء استفاده پررنگ گردد.
به هر روی اینکه مردم از یک سریال حمایت می‌کنند دلیلی نمی‌شود که از این فضای شکل گرفته به گونه‌ای استفاده شود که شائبه سوء استفاده پررنگ گردد.
یک منتقد تلویزیون با اشاره به مساله طرح ازدواج دو دختربچه سریال «پایتخت» بیان کرد که این برداشت اشتباه است که عوامل در پی ترویج ازدواج در سن پایین بوده اند.
رضا صائمی منتقد سینما و تلویزیون درباره سریال «پایتخت ۵» ساخته سیروس مقدم که این شب ها از شبکه یک سیما روی آنتن می رود گفت: تجربه سریال های چند فصلی نشان داده است که وقتی مخاطبان کاری را دوست داشته اند و بعد فصل های بعدی آن در تلویزیون و یا حتی شبکه نمایش خانگی ساخته شده به میزان فصل اول موفق نبوده است اما فصل پنجم «پایتخت» اثر باکیفیتی شده است.
وی ادامه داد: «پایتخت ۵» حتی نسبت به فصل چهارم خیلی موفق تر است و شاید یک دلیل این است که وقتی سریالی فرصت کافی برای نگارش، ساخت و پرداخت داشته باشد اشکالات کمتری دارد. این موفقیت درحالیست که کار عوامل سریال در این فصل بسیار سخت تر است چون توقع مردم بالا رفته و شخصیت ها شناخته شده هستند.
این روزنامه نگار همچنین با اشاره به سرمایه گذار فصل پنجم این سریال عنوان کرد: خیلی ها به دلیل اینکه موسسه اوج پشت این سریال است کمی دچار بدبینی شدند و حتی با اینکه سریال را دوست دارند اما ناراحتند که چرا با موسسه اوج همکاری شده است ولی مساله این است که ما نمی توانیم کیفیت و یا بی کیفیتی یک اثر را متاثر از سرمایه گذار و موسسه ای که پشت آن است بدانیم.
این منتقد با اشاره به ویژگی های سریال «پایتخت» عنوان کرد: من تضادی را در سریال احساس می کنم که البته نگاه قطعی نسبت به آن ندارم. «پایتخت ۵» در عین اینکه طنز است و موقعیت های فانتزی و اغراق آمیز دارد از فضایی رئال هم برخوردار است و روابط آدم ها در خانواده و اجتماع برای مخاطب باورپذیر است.
«پایتخت» از معدود سریال هایی است که در عین اینکه بومی و محلی است اما محبوبیت ملی داردوی با اشاره به پرداخت سریال به فرهنگ بومی اظهار کرد: شاید «پایتخت» از معدود سریال های تلویزیونی باشد که در عین اینکه بومی و محلی است و بافت جغرافیایی آن خارج از تهران است اما محبوبیت ملی دارد و شاید اگر جای دیگری بود اینقدر محبوبیت نداشت و بخشی از دلیل این محبوبیت آشنایی با خرده فرهنگ شمال است.
صائمی در واکنش به مطرح شدن ازدواج سارا و نیکا دو دختربچه دوقلوی این سریال بیان کرد: اکنون سن ازدواج در شمال کشور هم انقدر پایین نیست و به نظر من نقی و هما در این سریال قصد شوهر دادن بچه هایشان را ندارند. حتی آنها قبل از اینکه به ترکیه بروند فکر می کنند مدیری که برای خواستگاری فهیمه آمده برای دخترانشان آمده و نقی به همین دلیل یک درگیری ایجاد می کند.
اینکه برخی فکر می کنند این بخش از داستان ترویج ازدواج در کودکی است برداشت اشتباهی است اما شاید بهتر بود که مطرح نمی شدوی اضافه کرد: اینکه برخی فکر می کنند این بخش از داستان ترویج ازدواج در کودکی است برداشت اشتباهی است اما شاید بهتر بود که مطرح نمی شد. با نگاهی دیگر ممکن است نگاه رحمت باشد که در رویاهای خودش فکر می کند این دوقلوها برای برادرانش مناسب هستند و سریال قصد نداشته که ازدواج در سن پایین را ترویج کند. به صرف اینکه مساله ای طرح می شود به معنای ترویج و تایید آن نیست و چون طنز است باید از این زاویه هم به موقعیت نگاه کنیم.
این منتقد همچنین به ازدواج فهیمه که همسرش فوت کرده است اشاره و بیان کرد: چرا ازدواج فهیمه در سریال مورد توجه قرار نمی گیرد؟ او زن جوانی است که همسرش فوت کرده است و خواستگار هم دارد و اتفاقا هنوز این مساله در جامعه ما قبح دارد که در سریال این قبح شکسته می شود. همه ما چنین زنانی را در اطراف خود می بینیم و چرا باید اینها یک عمر تنها باشند. این نکته مثبتی است که سریال به آن توجه کرده است و حتی ما می بینیم که فهیمه به رحمت علاقه دارد.
وی از برخی از دیالوگ های سریال یاد کرد و گفت: بعضی از دیالوگ ها و حرف هایی که بازیگران سریال به هم بیان می کنند و یا فحاشی ها و تو سر هم زدن ها ویژگی های منفی سریال است و نباید کل کل کردن را با تو سر هم زدن اشتباه بگیریم.
بعضی از دیالوگ ها و حرف هایی که بازیگران سریال به هم بیان می کنند و یا فحاشی ها و تو سر هم زدن ها ویژگی های منفی سریال استاین منتقد سینما و تلویزیون با اشاره به صحنه ای از سریال توضیح داد: در یکی از قسمت ها برخورد نقی را در حضور جمع با بهتاش دیدیم که روی دستش خالکوبی کرده بود و بعد درباره این حرکت صحبت می شود که چرا نقی در جمع اینگونه برخورد کرد؟ این یک ویژگی خوب سریال است که ما با نقد اجتماعی خیلی خوبی نسبت به رفتارها و کنش ها مواجه هستیم که البته از چنین صحنه هایی بیشتر جنبه طنز آن مورد توجه قرار می گیرد.
صائمی درباره شخصیت پردازی در سریال نیز بیان کرد: مردم شخصیت های «پایتخت» را می شناسند و حتی می توانند پیش بینی کنند که هما و یا نقی چه واکنش هایی نسبت به یک رفتار می توانند داشته باشند. من کمتر سریالی دیدم که مخاطب اینقدر از شخصیت ها توقع داشته باشد و نشان می دهد که چقدر این شخصیت ها تاثیرگذارند که مخاطب آنها را واقعی می پندارد و از حالت دراماتیک خارج می شود.
این روزنامه نگار عنوان کرد: «پایتخت» پیچیدگی روابط فردی و اجتماعی را هم نشان می دهد و گاهی فکر می کنیم شخصیت ها دچار تناقض هستند اما مساله این است که ما در این سریال با قهرمان ها مواجه نیستیم بلکه همه خاکستری هستند و نقاط قوت و ضعف دارند. نقی در عین حسادت به پسرخاله اش باز هم حامی اوست و یا در عین کل کل با هما، روابط زناشویی خوبی با هم دارند.
وی اضافه کرد: بهترین اتفاق در این سریال برای بهرام افشاری رخ داده است او با اینکه اخیرا در چند فیلم سینمایی بازی های خوبی داشته است اینجا بسیار خوب دیده می شود و قابلیت های خود را به اثبات می رساند.
مقدمه چینی برای ورود به داستان اصلی طولانی بود و ریتم کار را کند می کرداین منتقد به طولانی شدن بعضی از صحنه ها اشاره و عنوان کرد: مقدمه چینی برای ورود به داستان اصلی طولانی بود و ریتم کار را کند می کرد حتی بعضی سکانس ها مثل حضور در فضای بسته ماشین به درازا می کشید. البته با نگاهی دیگر می توان گفت که در «پایتخت۵» توجه بیشتری به جزییات شکل گرفته است و گاهی هم داستانک هایی اضافه می شود که به دلیل موقعیت های طنزی است که در آنها وجود دارد.
وی در پایان بیان کرد: تنها نکته ای که باید نگران آن بود ورود قصه به داعش است و امیدوارم ورود به چنین فضایی، قصه را دچار سانتی مانتالیسم سیاسی نکند و در ذوق مخاطب نخورد.
